AI-teksten schrijven: wat kunnen ChatGPT etc. nou eigenlijk echt?

AI-programma’s als ChatGPT hebben in de contentbranche voor veel oproer gezorgd. Maar kan dit programma wel echt goede teksten schrijven? Welke grenzen heeft het en hoe kun jij het programma als schrijfhulp gebruiken?

Binnen slechts vijf dagen had OpenAI begin december 2022 de wereld van een miljoen gebruikers op zijn kop gezet. ChatGPT is de naam van de AI-tool die in een paar weken tijd een wereldwijde sensatie veroorzaakte. De chatbot heeft een antwoord op alle vragen, beheerst zowel HTML-codes als poëzie, schrijft 1.000 woorden per minuut en zal ons auteurs daardoor binnenkort werkloos maken en Textbroker als platform overbodig. Dat is tenminste de angst die op veel plaatsen te lezen is.

Zonder te veel op de zaken vooruit te lopen: die angsten zijn niet nodig. ChatGPT kan inderdaad teksten schrijven en soms komen er ook goede uit, maar uiteindelijk zullen we niet zonder echt menselijke vaardigheden kunnen. In deze blogreeks lees je meer over wat ChatGPT wel en niet kan en hoe jij AI kan inzetten bij het schrijven van je teksten.

Hoe werkt ChatGPT nou eigenlijk?

ChatGPT is de derde versie van een “Generative Pre-trained Transformer” die vanaf 2015 door OpenAI ontwikkeld is, een samenwerking tussen meerdere techbedrijven. ChatGPT is een AI-programma dat gebaseerd is op Large Language Models. Dat houdt kort gezegd in dat het algoritme achter het programma enorme aantallen tekst “gevoerd” krijgt. Uit dat ruwe materiaal leidt het algoritme vervolgens de verbindingen tussen losse woorden af en herkent statistische ophoopingen waardoor het vergelijkingen met enkele miljarden variabelen kan maaken.

In de vergelijkingen is vervolgens beschreven welke woorden in welke contexten voorkomen. Tot nu toe heeft OpenAI echter nog niet vrijgegeven wat de precieze technische details achter de werking van ChatGPT zijn.

Anders dan eerdere taalmodellen heeft ChatGPT een soort kortetermijngeheugen. Het programma kan langere teksten schrijven, een dialoog met de gebruiker voeren en bestaande teksten samenvatten, verlengen, inkorten of in een lijst veranderen. Daarmee is ChatGPT geschikt als inspiratiebron of als manier om repetitief werk van ons auteurs over te nemen. Toch zijn er ook een heel aantal nadelen die bij de tekstcreatie voor niets minder dan een ramp kunnen zorgen.

Waarom wil iedereen opeens AI-teksten schrijven?

“Nou, top, dan laat ik mijn teksten gewoon door AI schrijven. Dan kost het me minder tijd en verdien ik dus ook meer geld. Perfect!”, dat zouden veel auteurs in eerste instantie kunnen denken (NB: dat was voor de auteurs van dit artikel niet anders). Maar de ervaring met de tool laat snel zien dat het niet helemaal zo werkt.

Maar even vanaf het begin. De grote vraag in de contentwereld is of teksten dusdanig goed door een AI-tool kunnen worden geschreven dat ze de doelgroep aanspreken, inhoudelijk kloppen en overkomen alsof ze door een mens zijn geschreven. Deze vragen zijn vandaag de dag (februari 2023) simpelweg niet met alleen ja of nee te beantwoorden. Daarom is de vraag voor zowel auteurs als klanten vooral: kunnen we eigenlijk wel van unique content spreken als een tekst niet door een mens is geschreven?

Op het moment is daar nog geen duidelijk antwoord op. Er is nog geen wettelijke regeling die het gebruik van ChatGPT bij het maken van teksten verbiedt, beperkt of juist expliciet toestaat. Tegelijkertijd is het een feit dat AI misschien wel bruikbaar is voor bijvoorbeeld korte productbeschrijvingen, maar dat de situatie heel anders is voor complexe teksten die bedoeld zijn om meningen, contexten en persoonlijke ervaringen over te brengen.

Daar is een simpele reden voor: AI heeft geen eigen mening. De ervaring die de tool heeft, komt uit een database op basis waarvan soms verrassende conclusies worden getrokken. Een voorbeeld: er moest een tekst over dierenvoeding worden geschreven. Volgens de productbeschrijving was de voeding “uit vrije jacht, kan schrootdeeltjes bevatten”. Hier maakte ChatGPT van dat het schrootgehalte van het product hoog was en dat het daardoor voor dieren heel gezond was.

Bovendien is er natuurlijk de vraag naar het copyright. Dit is voor veel klanten begrijpelijkerwijs een belangrijk punt. Zolang niet duidelijk is hoe dit juridisch geregeld is, zijn klanten nog voorzichtig met AI-teksten. Al met al willen veel mensen AI vooral gebruiken omdat het nieuw en spannend is. Inderdaad is ChatGPT op dit moment een handige tool voor ondersteunende taken, maar zeker niet als volledige vervanging van het handwerk een ervaren auteur.

Schrijft een AI-tool daadwerkelijk goede teksten?

Korte productbeschrijvingen of puur feitelijke teksten die plausibel klinken zijn geen probleem voor de tool. De opdracht een “tekst over zonnebloemen” te schrijven, zal de AI-tool inderdaad sneller kunnen uitvoeren dan een auteur. Maar een kwalitatief hoogstaande blog, een praktijkverslag of een opiniestuk is iets heel anders. Het creatieve proces dat met het schrijven van dit soort teksten gepaard gaat is op dit moment door geen enkele tool ter wereld uitvoerbaar. Wel kan de samenwerking tussen mens en machine hier voor verrassend positieve resultaten zorgen.

Als je dus als auteur eens iets nieuws wil proberen, kun je dat zeker doen. De positie van Textbroker hierin is als volgt: AI mag met de nodige zorgvuldigheid worden gebruikt als ondersteunend hulpmiddel, als de klant in de briefing aangeeft dat het gebruik van AI toegestaan is. Het is niet toegestaan om teksten in te leveren die volledig of gedeeltelijk door AI geschreven  zijn en waarbij AI dus niet alleen een ondersteunend hulpmiddel was – tenzij de klant hier uitdrukkelijk toestemming voor gegeven heeft. Als je geen AI wilt gebruiken bij het schrijven, hoeft het natuurlijk ook niet. En mocht je je afvragen of je plagiaat pleegt als je gebruikmaakt van AI: de ervaren medewerkers van Textbrokers en onze plagiaatprogramma’s zijn in staat om plagiaat te blijven herkennen. Bovendien is het iedereens eigen verantwoordelijkheid om alleen unique content te creëren.

Als je klant geen voorstander is van AI, is een handgeschreven tekst een echt USP. Auteurs kunnen gerust zijn: duidelijke instructies op de startpagina van je auteursaccount, in opdrachtbriefings of teamberichten zorgen voor duidelijkheid. Zo weet je altijd in hoeverre je AI wel of niet mag gebruiken.

De voor- en nadelen van AI

Bij ChatGPT liggen de voor- en nadelen dicht bij elkaar. Laten we er eens een paar naast elkaar leggen.

Voordeel: ChatGPT kan natuurlijke taal nabootsen. Het machine-learning model kan lezen en schrijven als een mens, zonder gebruik te maken van kant-en-klare zinsneden. De AI put uit een enorme combinatie van verschillende datasets en beschikt daarom over uitgebreide “kennis”. Deze kan het programma grammaticaal en semantisch vervolgens grotendeels correct reproduceren.

Nadeel: als het erop aankomt, is ChatGPT “dom”. Het programma begrijpt uiteindelijk niet wat het precies schrijft. De antwoorden die het geeft, worden immers gegenereerd aan de hand van veralgemeniseerde, statistische modellen van bestaande trainingsgegevens.

Voordeel: er komen over het algemeen geen racistische of seksistische antwoorden uit ChatGPT. OpenAI heeft de AI in dit opzicht veel beter getraind dan eerdere taalmodellen.

Nadeel: er komen alsnog problemen met stereotypen voor. Op Twitter is hiermee geëxperimenteerd. Een gebruiker vroeg aan de AI-tool, welke kinderen in een bepaalde situatie gered zouden moeten worden op basis van welke huidskleur en geslacht ze hadden. Daar had ChatGPT een duidelijk antwoord op: alle kinderen moesten worden gered, behalve mannelijke met een donkere huidskleur (People of Color).

Voordeel: ChatGPT kan complexe onderwerpen uiterst snel samenvatten en antwoord geven op alle vragen die je de tool stelt.

Nadeel: zoals professor Martin Vechev van de ETH Zürich het zegt in een gesprek met de Neue Zürcher Zeitung: “Het probleem is dat deze tool met een enorm zelfvertrouwen onjuiste dingen zegt.” Inderdaad is ChatGPT er een meester in om onzinnige antwoorden zo te verpakken dat ze toch serieus en plausibel klinken.

Voordeel: met ChatGPT ben je minder tijd kwijt met onderzoek doen. Ja, echt: dit vinden de auteurs van dit artikel een groot voordeel van de tool.

Nadeel: de huidige versie van ChatGPT surft nog niet op het internet (dit is de situatie in januari 2023). De “kennis” van de tool bestaat uit gegevens van tot aan 2021. Natuurlijk is de database enorm, maar er is inmiddels nog veel meer en vooral actuelere info op het internet te vinden. ChatGPT kan bovendien geen bronnen verstrekken voor de geleverde informatie. Of bepaalde informatie juist of onjuist is, moet dus altijd door de gebruiker nader worden bekeken en vastgesteld. ChatGPT is in de eerste plaats een tekstgenerator, die goed leesbare, statistisch logische antwoorden moet opleveren. Daarmee is het streng genomen dus geen wetenschappelijk instrument.

Teksten schrijven met AI: waarom is het geen goed idee?

ChatGPT schrijft hier zelf het volgende over: “Een groot nadeel van AI bij het genereren van teksten is dat het nog steeds geen begrip heeft van context en gemoedstoestanden. Mensen hebben een intrinsiek vermogen om gevoelens, intenties, beweegredenen en menselijke interactie te herkennen en dit lukt AI op dit moment nog niet. AI kan dus wel coherente tekst produceren, maar kan deze vervolgens niet interpreteren. Een ander nadeel is dat AI niet alleen moeilijk te programmeren is, maar ook erg duur.”

Dit tekstvoorbeeld laat de valkuil al goed zien. Het tekstje hierboven is goed: de formulering is van hoge kwaliteit, de inhoud is logisch en op het einde wordt er zelfs nog eerlijk gezegd hoe het er met de kosten voorstaat. Maar de tool prijst zichzelf eigenlijk helemaal niet echt aan en heeft ook gelijk in wat hij zegt.

Inderdaad is de tool vaak niet in staat om complexere verbanden te leggen. Het programma kan ook niet voelen. Een begrip dat verschillende betekenissen heeft, wordt door ChatGPT soms correct geïnterpreteerd, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Een praktijkvoorbeeld: voor een klant moesten korte CV’s over prominente persoonlijkheden worden gemaakt, waarvan één tekst over een politicus moest gaan. ChatGTP bedacht een dirigent met dezelfde naam en prees zijn creatieve werk in de hoogste termen: de dirigent had meerdere onderscheidingen voor zijn levenswerk gekregen. Had hij nou maar bestaan!

Als je als auteur AI af en toe als hulpmiddel gebruikt, dan weet je dat er drie belangrijke dingen zijn om op te letten:

• Feitencheck,
• feitencheck en
• feitencheck.

OpenAI.com zelf schrijft het op hun website duidelijk op:

“KEEP IN MIND

Use good judgment when sharing outputs, and attribute them to your name or company.

Requests submitted to our models may be used to train and improve future models. Learn more.

Our default models’ training data cuts off in 2021, so they may not have knowledge of current events.” (Bron: beta.openai.com/playground/)

Het is dus een grote fout om de AI te gebruiken en vervolgens de resultaten te gebruiken en te verspreiden zonder deze eerst te checken. Het is dan ook goed en noodzakelijk dat OpenAI een Sharing & Publication Policy heeft gepubliceerd om “de mogelijke risico’s van AI-gegenereerde teksten te verminderen”.

Zoals altijd geldt dus: zorg dat je weet wat je doet. Als auteurs zijn we op het moment werkzaam in een branche waarin steeds binnen korte tijd heel veel gebeurt. We kunnen dus niet anders dan ons goed te informeren. Textbroker wil hier zo veel mogelijk bij helpen. Daarom staan de volgende informatieve artikelen en blogs al op de planning, voor zowel auteurs als klanten.

Hoe kunnen we AI wél inzetten bij het schrijven?

ChatGPT (en natuurlijk elke andere tool die gebaseerd is op het “Generative Pre-trained Transformer”-taalmodel, meestal tegen betaling) is bij uitstek geschikt om ons auteurs het leven wat makkelijker te maken. Toch moeten we over één ding duidelijk zijn: teksten die volledig uit een AI-tool komen, voldoen noch aan de eisen voor hoogwaardige content van Textbroker noch aan die van klanten!

In de briefing wordt duidelijk gemaakt of het gebruik van AI toegestaan is of niet. Als de klant de optie “100% Human (geen gebruik van AI toegestaan)” kiest, dan moet de tekst volledig en vanaf de eerste basis door een mens gemaakt zijn. Als er “AI + Human” in de briefing staat, mag je AI als hulpmiddel gebruiken – maar moet jij de tekst wel nog bewerken en bovendien moet hij natuurlijk voldoen aan het sterrenniveau dat de klant heeft gekozen. De klant kan ook zelf bepalen en aangeven in welke mate je AI mag gebruiken. Dat geldt voor alle gevallen die we hebben genoemd.

Als het toegestaan is om AI te gebruiken, hebben we er als auteurs vooral profijt van voor:

• Het opdoen van inspiratie
• Basisonderzoek doen
• De opzet van de tekst
• Tekstoptimalisatie
• W-vragen en lijsten
• Woordenlijsten en veelgestelde vragen
• SEO en keywordonderzoek

Inspiratie opdoen

Als je al veel teksten over een bepaald onderwerp voor een klant hebt geschreven, ken je het probleem vast: op een gegeven moment heeft zelfs de creatiefste auteur geen ideeën meer over. ChatGPT is perfect voor het genereren van nieuwe ideeën. Het programma maakt gebruik van zoveel informatiebronnen dat er vaak iets bij zit waar jij nog niet op gekomen was.

Basisonderzoek doen

Of het nou in de Managed- of de Self-Service is: soms krijg je opdrachten over onderwerpen waar je gewoon helemaal niets van weet. “Fijn bezaagde houten planken”, “automatische stroomhaspels” of “pompon- en kwastjesmakers”: opdrachten met een hoge vergoeding per woord gaan vaak over zeer specifieke onderwerpen. Als je geen idee hebt hoe je aan zo’n onderwerp moet, kan AI je snel en overzichtelijk een basisbegrip leveren waar je vervolgens je verdere onderzoek op kan baseren.

De opzet van de tekst

Een duidelijke tekststructuur helpt de lezers zich te oriënteren en is zeker bij langere blogs of gidsen onontbeerlijk. Als de klant het in de briefing heeft toegestaan, kan ChatGPT zorgen voor een opzet van de structuur van je tekst en kan ook HTML-codes erin zetten. De tool is hier absoluut niet foutloos in, maar het is zeker de moeite waard om het eens uit te proberen!

Tekstoptimalisatie

Heb je een productbeschrijving geschreven en heb je alleen nog een call-to-action nodig om je tekst mee af te sluiten? Of heb je even geen inspiratie voor de perfecte meta-description? Het optimaliseren van bestaande teksten is een sterk punt van de AI. Wat je de tool ook vraagt (“Schrijf transactioneel nieuw” of “Schrijf een call-to-action voor:”), hij zal zo ongeveer alles aan je tekst kunnen optimaliseren, aanvullen of juist inkorten. Maar ook hier geldt weer: het mag alleen als de klant in de briefing heeft gezegd dat je gebruik van AI mag maken.

W-vragen en lijsten

“Maak vijf vragen bij deze tekst: [jouw tekst]” of “Een lijst met 10 punten over het onderwerp [jouw onderwerp]”: AI is er goed in de kern van een tekst of een begrip om te zetten naar w-vragen of lijsten met bulletpoints. Je kan de resultaten niet 1:1 overnemen, want de tool herhaalt vaak het een en ander woord. Maar als basis zijn de uitkomsten met een beetje menselijke creativiteit prima te gebruiken en bieden ze echt meerwaarde voor opdrachten waarbij AI in deze vorm toegestaan is.

Woordenlijsten en veelgestelde vragen

Woordenlijsten en FAQ’s zijn op het moment populair, maar het kan veel tijd kosten om ze te maken. ChatGPT kan je hier enorm mee helpen doordat het in één of twee zinnen duidelijk een antwoord kan formuleren. Je geeft de vraag of een bepaald begrip in en hebt al binnen een paar seconden een antwoord. Maar let op: ook hier maakt de tool soms grote fouten. Zonder een uitgebreide en zorgvuldige feitencheck werkt ook het laten maken van woordenlijsten en veelgestelde vragen niet. Ook zal je de zinnen waarschijnlijk nog wat netter moeten formuleren. Welke klant wil er nou een FAQ lezen waarbij ieder antwoord op dezelfde manier begint?

SEO en keywordonderzoek

ChatGPT van OpenAI is niet verbonden met het internet. Daarom is de tool maar beperkt geschikt voor keywordonderzoek. De AI kan redelijk goed een basistekst opstellen op basis van door de klant geleverde begrippen, maar het lukt al een stuk minder goed om een bepaalde keywordfrequentie goed in de tekst te verwerken. Wel kan het je tekst alvast een bepaalde richting meegeven en kan ChatGPT relevante sleutelwoorden leveren voor ieder denkbaar onderwerp. Met andere woorden: AI kan voor relevante keywords zorgen, maar het daadwerkelijke verwerken van die woorden in de tekst blijft aan jou.

AI-teksten schrijven: de conclusie van de tool zelf

We laten de AI zelf het antwoord geven als conclusie van deze tekst. De tekst hieronder was het eerste resultaat dat uit de tool kwam en dit hebben we verder zelf niet aangepast (text-davinci-033, Temperature 1):

Vraag: “Chat GPT: wat kan AI allemaal als het gaat om het professioneel laten schrijven van teksten?

Schrijf een samenvattende conclusie en gebruik daarin drie keer het keyword ‘AI-teksten schrijven’. Flectie en verbindingswoorden zijn toegestaan.”

Dit gaf de tool als antwoord:

“Dankzij het gebruik van AI kunnen binnen de kortste keren teksten van hoge kwaliteit worden gemaakt. De AI werkt zo dat hij op basis van bestaande teksten zinnen en alinea’s op een goede manier aan elkaar rijgt, waardoor een totaal nieuw tekstconcept ontstaat. Daardoor kan het efficiënter en goedkoper zijn om AI-teksten te laten schrijven dan je teksten op een van de conventionele manieren te laten maken. De tool creëert op een betrouwbare manier teksten van een onverwacht hoog niveau. Al met al is AI-teksten schrijven dus een aantrekkelijke oplossing voor iedereen die geweldige teksten nodig heeft binnen zijn budget.”

En om in die geest te blijven…

Ben je nieuwsgierig geworden? Houd dan onze blog in de gaten, want we gaan nog veel meer over AI schrijven!

Over de auteurs:

De vijfsterren-auteurs MaMe82 en JBO weten waar ze het over hebben als het gaat om het gebruik van AI. Zij leggen je dus graag, van freelancer tot freelancer, uit waar je op moet letten als je AI wil gebruiken voor het schrijven van je teksten.

Houd je van teksten schrijven, of het nou met of zonder AI is? Meld je dan aan als auteur bij Textbroker!

Heb jij al ervaring opgedaan met het schrijven via AI of schrijf je je teksten juist liever zonder? Laat het ons weten in de commentaren!