Skip to main content

Taalfouten

Een man staat voor een muur en kijkt je aan door een vergrootglas

Zijn spel- of gramaticafouten nu echt zo erg?

 

Een artikel van je is beoordeeld en voorzien van suggesties waarin je je kunt verbeteren. Soms is dat niet leuk. Je hebt zo je best gedaan op het artikel en dan krijg je dit gezeur. Wij nemen aan dat niemand expres taalfouten maakt. Het overkomt ons allemaal weleens. We zijn dan ook niet boos, we helpen je graag jezelf als auteur te ontwikkelen, zodat je voor ons platform nog mooiere teksten kunt schrijven.

We weten zeker dat menigeen daarstraks gevallen is over het woord ‘gramatica’ waarin een ‘m’ ontbreekt. Geschreven taal is iets eigens. Ook al spreek je verschillende dialecten Nederlands, waarbij je elkaar misschien niet begrijpt, in geschreven ABN (Algemeen Beschaafd Nederlands) kun je je toch verstaanbaar maken. Het is iets waarmee we ons kunnen identificeren en uitdrukken. Zonder geschreven taal zou de wereld niet in zijn huidige vorm bestaan. Kunnen communiceren met geschreven taal, is een van de belangrijkste eigenschappen die de mens voorheeft op andere wezens.

 

Communiceren met taalfouten kan prima

 

Je kunt je inderdaad afvragen als de inhoud van een boodschap goed overkomt of het wat uitmaakt dat er spelfouten in zitten. Tekstberichtjes staan immers vol met ‘foute’ afkortingen, emoticons en Engelse termen, en iedereen begrijpt het: ‘b ws ltr 🙁 kwn, mss idd 10m. cu vvd.’

We kunnen zelfs hele zinnen schrijven wrvn d wrdn nt n ht wrdnbk vrkmn en toch begrijpen wat er staat. Is het dan belangrijk dat het geen correct Nederlands is? Taal is daarbij ook nog onderhevig aan mode. Wat vijftig jaar geleden écht niet kon, mag nu wel. Jij kan en jij wil en jij zal dat toch wel begrijpen? Gingen er vroeger drie vette, rode strepen door de vorige zin, nu worden deze vervoegingen geaccepteerd in informele teksten.

 

Communicatiestoornis

 

Zijn wij bij Textbroker dan de taalpolitie, dat alles precies volgens de regels moet? Staat het in de wet dat je foutloos moet schrijven? Nee, alles in Nederland-Regelland is vastgelegd in de wet, maar dat niet. Je wordt niet bekeurd als je taalfouten maakt. Maar iets verkeerd schrijven, kan een heel andere betekenis opleveren. De inhoud komt dan niet goed over en er kan communicatiestoornis ontstaan.

 

Leuke taalfouten

 

Er zijn natuurlijk ook leuke taalfouten die worden gemaakt om de aandacht naar een product te trekken. Een grote winkelketen wisselde in zijn advertentie de ’t’ om voor een ‘n’. De ‘kerstsnol’ verkocht prima! Onbedoeld zijn ze vaak nog leuker. Beelddenkers schieten ongetwijfeld in de lach bij de zin op deze menukaart: ‘Met liefde en veel lekkere kruiden berijden wij onze kip’. Soms zijn het niet de taalfouten, maar is het de inhoud van de zin, zoals deze advertentie voor een tennisbroek: ‘met ruime zakken voor je ballen’.

 

Textbroker staat garant voor goede producten

 

Behalve dat taalfouten dus misverstanden kunnen opleveren, is Textbroker een tekstplatform. Klanten kopen bij ons teksten. Teksten die onze auteurs schrijven. Als jij iets koopt en het blijkt kapot te zijn of het voldoet niet aan de beloftes, dan wil jij toch ook een product dat honderd procent goed is? Juist dit leveren wij ook graag aan onze klanten en daarom kijken we van iedere auteur regelmatig het werk na om onze hoge kwaliteitsstandaard te kunnen waarborgen.
Deze blog is bedoeld om een aantal van de meest voorkomende taalfouten te delen, zodat we je kunnen helpen ze in de toekomst te voorkomen.

 

Dt-fouten, vervang door ‘lopen’

 

Waarvan wordt je dronken?

 

Dt-fouten mogen op geen enkel niveau meer voorkomen. Toch is vergissen menselijk en geven we je tips om de meest gemaakte dt-fouten te voorkomen. De fout in het kopje, de ‘wordt-je-fout’, is een logische vergissing. Immers, het is toch: ‘ik word, jij wordt’. Klopt, maar vergelijk het maar eens met een ander werkwoord, bijvoorbeeld ‘lopen’. ‘Wanneer loop je dronken?’, daar komt geen ’t’ achter ‘loop’. Het is dus: ‘Waarvan word je dronken?’

In sommige zinnen is ‘wordt je’ met dt wel goed. Bijvoorbeeld: ‘Waarvan wordt je buurman dronken?’. Het gaat hier om de persoonsvorm. De persoonsvorm is de vervoeging van het werkwoord die bij het onderwerp hoort. Het onderwerp doet iets of is iets. De persoonsvorm (wordt) hoort hier niet bij ‘je’, maar bij het onderwerp (buurman). Vervang het maar weer door lopen: ‘Waarvan loopt je buurman dronken?’. Je ziet dat de ’t’ er nu wel hoort. Of verander de volgorde van de zin: ‘Je buurman wordt waarvan dronken?’ Nu is het wel logisch.

 

TIPS:

  • Komt er ‘je’ achter de persoonsvorm, wees dan alert.
  • Vervang de persoonsvorm door het werkwoord ‘lopen’, ook al krijg je soms rare zinnen, en luister of je wel of niet een ’t’ hoort.
  • Kan ‘je’ worden vervangen door ‘jij’ dan komt er geen ’t’.
  • Kan ‘je’ worden vervangen door ‘jouw’ dan komt er wel een ’t’.
  • Eindigt de stam van het werkwoord op een ‘d’? Let dan extra goed op.

 

Tot slot een beperkt rijtje woorden waarbij het vaak fout gaat:

• worden
• vinden
• leiden
• vermijden

Wordt beter in schrijven!

 

Ja, en dan de ultieme uitdaging, de gebiedende wijs. Ook het bovenstaande kopje bevat uiteraard een fout… in onze moderne tijd. Eeuwen geleden zeiden we: ‘Loopt hard, maar denkt aan uw hart!’ Tegenwoordig praten we niet meer zo archaïsch. We zeggen gewoon: ‘Loop hard, maar denk aan uw hart’. Deze zin staat in de gebiedende wijs. Degene die het zegt, zegt het dwingend alsof het een opdracht of gebod is. Je hoort geen ’t’ en er zullen maar weinig mensen zijn die hem wel schrijven. Wel zien we regelmatig foute voorbeelden zoals in het kopje: ‘Wordt beter in schrijven, vindt nu eens een baan, leidt de weg om, vermijdt snelwegen’. Al deze voorbeelden zijn verkeerd geschreven, de ’t’ hoort niet achter de ‘d’.

 

TIPS:

• Is de zin gebiedend of een opdracht, dan kan het gebiedende wijs zijn.
• In zinnen met gebiedende wijs staat vaak geen: ‘ik’, ‘jij’, ‘hij’, ‘het’, ‘wij’, ‘jullie’, ‘zij’ als onderwerp.
• Vervang de persoonsvorm door ‘loop’ en luister of je een ’t’ hoort.

Het gebeurd te vaak

 

Er is nog een dt-fout die veel voorkomt. We weten allemaal dat veel werkwoorden in de voltooide tijd ‘ge’ vóór het voltooide deel krijgen en ‘en’ erachter. Bijvoorbeeld: ‘raden-geraden’. Er zijn echter een aantal voltooide deelwoorden die een ‘d’ aan het eind krijgen, bijvoorbeeld: ‘vragen-gevraagd’, ‘zeggen-gezegd’.

Nu komt het. Er zijn een heel aantal werkwoorden die beginnen met ‘ge’. Bijvoorbeeld: ‘gebeuren’. Ergens in onze hersenen klikt er iets bij het ‘ge’. Omdat er zoveel voltooide deelwoorden beginnen met ‘ge’, zegt de klik: ‘Let op, je gebruikt een voltooid deelwoord’. Het gebeurd veel dat mensen dan de fout maken die je tien woorden terug in deze zin en in de kop van deze alinea hebt gelezen.

Op de een of andere manier klikt er ook ergens iets in onze hersenen dat zegt dat behalve ‘ge’, ook werkwoorden die met ‘ver’ of ‘be’ ervoor beginnen, voltooid zijn. Het bepaald bijvoorbeeld of het werkwoord veranderd als jij het beschouwd en behandeld als een voltooid deelwoord, tenzij jij het anders beoordeeld omdat je geloofd dat het verklaard waarom je heel wat anders bedoeld dan het werkwoord betekend en dat jij daarom deze zin goed bewaard, andere voorbeelden verzameld en ons beloofd dat je deze kennis aan een ander die het verdiend, verteld. Ook in de vorige zin zijn alle persoonsvormen fout, en dit komt vaker voor dan ons lief is.

Van de verkeerde vervoeging bij de 3e persoon enkelvoud, zetten we een aantal voorbeelden op een rij, waarbij telkens het tweede voorbeeld correct is.

 

• Het gebeurd / Het gebeurt
• Hij bepaald / Hij bepaalt
• Zij veranderd / Zij verandert
• Jij beschouwd / Jij beschouwt
• Het behandeld / Het behandelt
• Hij beoordeeld / Hij beoordeelt
• Zij geloofd / Zij gelooft
• Jij verklaard / Jij verklaart
• Zij bedoeld / Zij bedoelt
• Het betekend / Het betekent
• Jij verdiend / Jij verdient
• Hij bewaard / Hij bewaart
• Zij verzameld / Zij verzamelt
• Het beloofd / Het belooft
• Jij verteld / Jij vertelt

 

TIPS:

• Wees alert bij deze verraderlijke werkwoorden waarbij het veel gebeurt, bijvoorbeeld: ‘gebeuren, bepalen, veranderen, beschouwen, behandelen, beoordelen, geloven, verklaren, bedoelen, verdienen, bewaren, verzamelen, beloven, betekenen en vertellen’.
• Let vooral op als je bij: ‘jij/hij/zij/het’ een werkwoord hebt, dat begint met: ‘ge’, ‘be’ of ‘ver’. (Ezelsbruggetje: ‘gebever’.)
• Als je twijfelt, vervang het werkwoord dan door het werkwoord ‘lopen’. De stam is ‘loop’. Het is: ‘hij loopt’. Dus het is ook: ‘hij vertelt’.

Autobandventieldopje, en het wonder dat spatie heet

 

Neem deze voorbeelden waarin een spatie wonderen kan verrichten. Met rodewijnglazen kunnen we echt iets heel anders bedoelen dan met rode wijnglazen. En je zult het de patatboer niet in dank afnemen als je een oudekaaskroket bestelt, maar een oude kaaskroket krijgt. Of je gaat naar je schilderklas voor een cursus naaktportretschilderen, maar als je de klas binnenstapt, poseert het model gekleed en je medecursisten zijn allemaal bloot. In de cursusbeschrijving was men een spatie vergeten: ‘naakt portretschilderen’.

Een andere, veelvoorkomende fout die de Textbroker-redacteuren tegenkomen, is de overbodige spatie. Het komt vooral veel voor bij teksten waarin (Engelse) productnamen of woorden uit het Engels worden gebruikt. We zijn wel een beetje verengelst in Nederland. Veel woorden hebben we geleend van onze westerburen.

Bijvoorbeeld je email account. Het lijkt prima zo, maar in Nederland schrijven we het aan elkaar. Daarbij blijft het verbindingsstreepje dat hoort na de ‘e’ van ‘elektronische’ bestaan: ‘e-mailaccount’. Ook een zelfstandig naamwoord dat komt na ‘online’ plakken we eraan: ‘onlinebedrijf’. Nog wat voorbeelden: ‘softwareapplicaties, opensource, voicemail, powerpointpresentatie en sciencefiction’.

We schrijven ook een bedrijfsnaam aan het bijbehorende zelfstandig naamwoord vast (soms met verbindingsstreepje voor de leesbaarheid), bijvoorbeeld: ‘Textbroker-programma, iPhone 12-serie en Philipslamp’.

 

Incongruentie persoonsvorm onderwerp

 

Gaan we ook nog met deftige woorden smijten. Simpel gezegd staat bij zo’n fout de persoonsvorm in het meervoud, terwijl het onderwerp enkelvoud is, of andersom. Bijvoorbeeld: ‘De kudde met vele koeien liepen in het weiland. Bij dit voorbeeld is het onderwerp (De kudde) enkelvoud. De persoonsvorm (liepen) moet dan ook in het enkelvoud: ‘De kudde met vele koeien liep in het weiland.’ Nog een voorbeeld: ‘De twee bedrijven hebben een grote investeerder en gaat op de beurs’. Bij dit voorbeeld is het onderwerp (De twee bedrijven) meervoud. De persoonsvorm (gaat) moet dan ook in het meervoud: ‘De twee bedrijven hebben een grote investeerder en gaan op de beurs.’

 

ULTIEME TIPS:

 

  • Maak een checklist aan de hand van onze blogs en check je tekst punt voor punt.
  • Zet in je tekstverwerkingsprogramma je spellingchecker aan. Ook het Textbroker-programma geeft met rode golflijntjes onder het woord aan welk woord het niet herkent en wat dus mogelijk verkeerd geschreven is.
  • Om leuke en goede artikelen te schrijven, ontwikkel je een soort zesde zintuig, dat taalgevoel heet. Soms twijfel je aan een woord, is het nu wi-fi, WIFI of wifi? LED-lamp, led-lamp of ledlamp? Internet is erg geduldig. Ga naar: ‘Woordenlijst.org‘. Staat het woord daar niet in? Goede kans dat je het verkeerd geschreven hebt. Bij beide voorbeelden is overigens het laatste voorbeeld correct.
  • Of tik in je zoekbalk letterlijk wat je zoekt, bijvoorbeeld: ‘is het te veel of teveel?’ en je komt vast bij een van de volgende gerenommeerde sites wel goede informatie met fijne uitleg tegen:
  • Onzetaal.nl
  • Taalunie.org
  • Vlaanderen.be
  • Onze laatste tip. Schrijf je artikel. Lees het door en verbeter waar nodig. Lever het NIET in. Drink een beker thee of een kop koffie, laat de hond even uit, doe even iets heel anders en pak dan het artikel nog een keer op. Je kijkt dan met andere ogen naar je werk en mogelijk haal je er nog net even die nare typo uit!

 

Tot slot

 

We hopen dat onze tips in deze blogs en als feedback op je artikelen handig zijn. Nee, we zijn geen taalpolitie, we willen je graag helpen nóg beter te schrijven. Op naar volgende mooie artikelen!


geen reacties beschikbaar


Heeft u een vraag of opmerking bij een artikel? Laat het ons weten!

Uw e-mailadres wordt niet openbaar gemaakt. Verplichte velden zijn gemarkeerd *

*
*

Managed-Service

Wil je complete tekstprojecten uitbesteden en de absolute topklasse in tekstkwaliteit ontvangen? Ben je geïnteresseerd in uitgebreide contentservices, zoals blogmanagement? Maak dan kennis met onze Managed-Service en profiteer van ons Alles-In-Eén-Pakket.

Vraag vrijblijvend een offerte aan!

Self-Service

Heb je relevante up-to-date content nodig? Binnen Self-Service bestel je snel en eenvoudig je tekst naar wens – en dat tegen topvoorwaarden.

Nu gratis aanmelden als opdrachtgever!

Auteurs

Duizenden auteurs wereldwijd verdienen bij dé tekstmarktplaats Textbroker geld met hun teksten. Ze bepalen zelf wanneer en hoeveel zij schrijven en kunnen zich zo verzekerd zien van een flexibel inkomen. Lees hier hoe je jouw woorden omzet in klinkende munt.

Nu gratis aanmelden als auteur!